Το διπλό παιχνίδι Τραμπ στην Πολωνία: Το φυσικό αέριο και η ΕΕ

Λίγο πριν τη Σύνοδο των G20 στο Αμβούργο λοιπόν, ο Αμερικανός πρόεδρος επισκέπτεται τη Βαρσοβία, προκειμένου να συναντήσει 12 ηγέτες κρατών από την περιοχή μεταξύ Βαλτικής, Αδριατικής και Μαύρης Θάλασσας.

Η επίσκεψη του εκεί έχει διπλό ρόλο: κατά πρώτον, αυτόν της πρόκλησης εκνευρισμού στην Ε.Ε. διαμέσου εντυπώσεων: Ο αμερικανός πρόεδρος θέλει διακαώς να "μπει στο μάτι" των Βρυξελλών μένοντας πιστός στο δόγμα "του εχθρού μου οι εχθροί ειναι φίλοι μου".

Κι ως γνωστόν, η Πολωνία, η Ουγγαρία κι η Αυστρία δεν ταυτίζονται απλώς με τον Τραμπ στο ζήτημα των μεταναστευτικών ροών. Ειδικά δε, η Πολωνία κι η Ουγγαρία όμως βρίσκονται ήδη στο στόχαστρο της Ε.Ε. καθώς πριν ένα χρόνο ξεκίνησε η επίσημη διαδικασία ελέγχου της Πολωνίας απο την Ε.Ε. προκειμένου να διευκρινίσει κατά πόσον οι πρόσφατες ενέργειες της πολωνικής κυβέρνησης (η μεταρρύθμιση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της χώρας και η παρέμβαση στις ελευθερίες της δημόσιας τηλεόρασης και ραδιοφώνου) αντιβαίνουν στους κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ενωσης για το κράτος δικαίου. Ενώ τα άλλα τρία κράτη, η Τσεχία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία, αρνήθηκαν να βοηθήσουν κατά τη διάρκεια της πρόσφατης μεταναστευτικής κρίσης.

Κάπως έτσι, ο Τραμπ θα στηρίξει την λεγόμενη «Πρωτοβουλία των τριών θαλασσών», ένα σχέδιο που εξήγγειλε ο Πολωνός πρόεδρος Αντρέι Ντούντα τον περασμένο Μάιο στη Μπρατισλάβα, ανακηρύσσοντάς το σε μια από τις προτεραιότητες της θητείας του.

«Η Πολωνία θέλει να οικοδομήσει από κοινού μια περιφερειακή ένωση πλάι στο ΝΑΤΟ», δήλωσε ο Ντούντα, διευκρινίζοντας ότι «η Κεντρική Ευρώπη είναι φυσικότατα το πολιτικό περιβάλλον της Πολωνίας. (...) Ως εκ τούτου επιδιώκουμε να είναι (η Κ. Ευρώπη) ασφαλής και συνεκτική και να σημειώνει δυναμική οικονομική ανάπτυξη».

Υπονοούμενο ελήφθη. Αν και σύμφωνα με τον Πολωνό πρόεδρο, αυτή η πρωτοβουλία δεν πρόκειται να στραφεί κατά της ΕΕ, αλλά να λειτουργεί εντός των υπαρχουσών δομών.

Και σίγουρα, όπως τονίζουν αναλυτές, δεν επιδιώκει τη δημιουργία ενός νέου μπλοκ ή μια αυτόνομη εξωτερική πολιτική, αλλά να εστιάσει σε κοινά έργα υποδομής, κατά κύριο λόγο στην κατασκευή ενός αυτοκινητοδρόμου Βορρά-Νότου (Via Carpatia) σε οικονομικά ασθενείς περιοχές κατά μήκος των ανατολικών συνόρων της ΕΕ και επιπροσθέτως -κι εκεί που είναι το "ζουμί" της υπόθεσης- στον τομέα της βελτίωσης της ελεύθερης ροής φυσικού αερίου και άλλων μορφών ενέργειας, κάτι που εξυπηρετεί, όπως υποστηρίζει, τους στόχους της ενεργειακής ασφάλειας και του ανταγωνισμού.

Ο Πολωνός πρόεδρος μιλάει ως... παθών, καθώς η χώρα του, αλλά και οι υπόλοιπες της περιοχής έχουν κατά καιρούς βρεθεί σε δεινή θέση, όταν η Μόσχα έκλεισε τη στρόφιγγα του φυσικού αερίου στην καρδιά του χειμώνα.

Κι εδώ είναι που εδράζεται ο δεύτερος σκοπός της επίσκεψης του Τραμπ στην Πολωνία -κι αυτός που ταιριάζει περισσότερο στην... δεύτερη φύση του ως δεινός επιχειρηματίας.

Τι θέλει λοιπόν η αλεπού στο παζάρι;

Ο Τραμπ επιθυμεί για πρώτη φορά να πουλήσει υγροποιημένο φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ στην Πολωνία ώστε να απεξαρτηθεί η χώρα από το πολιτικό ρίσκο του ρωσικού φυσικού αερίου.

Στόχος της Συνόδου των Τριών Θαλασσών είναι λοιπόν η επέκταση των ενεργειακών υποδομών στο έδαφός τους και ειδικότερα η κατασκευή τερματικών σταθμών LNG και αγωγών φυσικού αερίου.

Ετσι, ο Τραμπ προτείνει στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και εκείνες της Βαλτικής τη μεταφορά του μέγιστου δυνατού όγκου υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από τις ΗΠΑ στην επικράτειά τους με στόχο να περιορίσει την πολιτική επιρροή της Ρωσίας στους άλλοτε δορυφόρους της των σοβιετικών χρόνων.

Κατά δεύτερον, ο αμερικανός πρόεδρος θέλει να καταστήσει πιο εμφανή την παρουσία νατοϊκών στρατευμάτων στην Πολωνία και στη Βαλτική, με την πλειοψηφία των νέων στρατιωτών στην περιοχή να είναι Αμερικανοί.

Η συνάντηση με τον Ντούντα

Χαρακτηριστική του κλίματος είναι η δήλωση του πολωνού προέδρου Α. Ντούντα μετά τη συνάντηση που είχε με τον Ντόναλντ Τραμπ ότι η χώρα του αναμένει μια μακροπρόθεσμη συμφωνία για παροχή φυσικού αερίου, έτσι ώστε να μειώσει την εξάρτησή της από την Ρωσία.

«Είμαστε πλέον εξαγωγείς ενέργειας. Όποτε χρειάζεστε ενέργεια απλά τηλεφωνήστε μας» δήλωσε από τη μεριά του ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και πρόσθεσε: «Η Αμερική είναι έτοιμη να βοηθήσει την Πολωνία και άλλα ευρωπαϊκά κράτη να διαφοροποιήσουν τους παρόχους φυσικού αερίου ώστε να μην είναι όμηροι ενός μόνο πάροχου».

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του, ο Τραμπ μίλησε σήμερα για «αποσταθεροποιητική συμπεριφορά» της Μόσχας και επανέλαβε την «αναθεωρημένη» στάση του υπέρ του ΝΑΤΟ, καλώντας όμως ξανά τα μέλη του σε μεγαλύτερη οικονομική συνεισφορά.

Ένας από τους στόχους του Τραμπ φαίνεται πως είναι να πετύχει ένα αποφασιστικό χτύπημα εναντίον του Πούτιν, τον οποίο, ειρήσθω εν παρόδω, θα συναντήσει για πρώτη φορά στη σύνοδο των G20 στο Αμβούργο, το σαββατοκύριακο!

Ο Τραμπ απειλεί ευθέως το Κρεμλίνο

Μιλώντας στο Reuters, ο Μιχαήλ Μπαρανόφσκι, διευθυντής τμήματος του ερευνητικού ινστιτούτου German Marshall Fund στη Βαρσοβία, τονίζει πως «η προοπτική εξαγωγών αμερικανικού LNG αποτελεί για τη Ρωσία την πιο απειλητική πολιτική των ΗΠΑ».

Κι αυτό γιατί η ενεργειακή εξάρτηση των χωρών της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης από τη Μόσχα έχει παράλληλα ισχυρή οικονομική διάσταση, καθώς το Κρεμλίνο έχει απόλυτη ανάγκη τα έσοδα από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες για να χρηματοδοτήσει τον προϋπολογισμό της χώρας. Αν, επομένως, μειωθεί το μερίδιο της Ρωσίας στην παγκόσμια αγορά, η Μόσχα θα δεχθεί ισχυρό πλήγμα.

Σύμφωνα με τον Ντάνιελ Γερτζίν, ιστορικό και αναλυτή επί θεμάτων πετρελαίου, κάτοχο του βραβείου Πούλιτζερ και αντιπρόεδρο της εταιρείας αναλύσεων IHS Markit, «η Ευρώπη πρόκειται να εξελιχθεί σε πεδίο ανταγωνισμού ανάμεσα στο ρωσικό φυσικό αέριο και στο LNG». Σημειωτέον ότι υπάρχει το ενδεχόμενο να επιβάλουν οι ΗΠΑ περαιτέρω οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας.

Και στη μέση... η Μέρκελ

Προ ημερών, η αμερικανική Γερουσία ψήφισε ένα νέο πακέτο κυρώσεων κατά της Μόσχας. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται, όμως, και ποινές για όσες δυτικές επιχειρήσεις συμμετάσχουν στον αγωγό Nord Stream 2, που μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο στη Γερμανία.

Ωστόσο, εδώ υπάρχει ενα πρόβλημα: Η εξάρτηση της Γερμανίας από το ρωσικό αέριο

Η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, σε μια απόπειρα να εξασφαλίσει το ενεργειακό μέλλον της Γερμανίας, θέλει την επέκταση του αγωγού που θα κοστίσει σχεδόν 10 δισ. και θα αυξήσει την ποσότητα του ρωσικού φυσικού αερίου που εισάγεται από την Σιβηρία, περισσότερα από 3 χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά.

Το έργο, που έχει αναλάβει η ρωσική κρατική Gazprom, θέλει να «ατσαλώσει» την πεποίθηση των Γερμανών πως έχουν αρκετό φυσικό αέριο ώστε να μην επηρεαστούν από την μεταφορά από τον άνθρακα και τους πυρηνικούς σταθμούς που κλείνουν, και ένα μέλλον που θα κυριαρχείται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

«Δεν υπάρχουν πολλά μέρη εκτός από την Ρωσία, όπου η Γερμανία μπορεί να βρει πολύ αέριο και άμεσα» λέει ο Τζόναθαν Στερν πρόεδρος και επικεφαλής έρευνας του Προγράμματος Ερευνών Φυσικού Αερίου του Ινστιτούτου της Οξφόρδης για τις Ενεργειακές Σπουδές.

Ούσα η μεγαλύτερη καταναλώτρια φυσικού αερίου στην Ευρώπη, η Γερμανία παίρνει σχεδόν το 40% του φυσικού της αερίου από την Ρωσία, τον μεγαλύτερο εξαγωγέα στον κόσμο.

Αυτή η εξάρτηση αναμένεται μάλιστα να αυξηθεί μέχρι το 2025, όταν τα ρωσικά αποθέματα θα αποτελούν το 50% της κατανάλωσης της Γερμανίας, ιδιαίτερα από την ώρα που η παραγωγή της Ολλανδίας, αναμένεται να πέσει τα επόμενα χρόνια.

Ο χρόνος πιέζει την Καγκελάριο

Εν τω μεταξύ, ο χρόνος της Μέρκελ για να βοηθήσει τη Γερμανία να πετύχει τους ενεργειακούς και κλιματικούς της στόχους για το 2020, λιγοστεύει. Παρά την μετάβαση γνωστή ως «Energiewende» η χώρα είναι σε κίνδυνο να μην πετύχει τους στόχους της μείωσης εκπομπών άνθρακα κατά 40% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990.

Μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, η νέα κυβέρνηση ίσως χρειαστεί να παρουσιάσει προτάσεις για το κλείσιμο ακόμα περισσότερων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής που λειτουργούν με άνθρακα, που ακόμα και σήμερα καλύπτει το 40% των ενεργειακών αναγκών της χώρας.

«Θα χρειαστούμε το αέριο, όταν ο άνθρακας δεν θα χρησιμοποιείται πια» δηλώνει Γερμανός αξιωματούχος. «Αυτό μόνο συνέπειες μπορεί να έχει, αν η Ρωσία και η Γερμανία δεν τα βρίσκουν πια».

thetoc.gr