Απέχεις; Μην διαμαρτύρεσαι - Του Χριστόδουλου Αθανασάτου

Οι Έλληνες είμαστε των άκρων. Λαός συναισθηματικός και αυθόρμητος. Όπως αποθεώνουμε και ανεβάζουμε στην κορυφή του Έβερεστ αποκαθηλώνουμε και απαξιώνουμε με τον ίδιο ακριβώς τρόπο.

Όλα αυτά αποτυπώνονται και στην συμπεριφορά μας σε βάθος τριακονταετίας σε πολιτικό επίπεδο. Όχι πως αδικήσαμε ουσιαστικά κάποιους ή είχαμε καλύτερες εναλλακτικές στο σύστημα που γιγαντώθηκε στην Μεταπολίτευση. Αλλά μια τάση να ενεργούμε κυρίως με το θυμικό σίγουρα την διατηρούμε.

Αφορμή για αυτές τις σκέψεις είναι όσα διαβάζω, ακούω και εισπράττω σχετικά με αυτές τις εκλογές: Μια υψηλή τάση αύξησης του ποσοστού αποχής, την στιγμή που η διαδικασία – έστω κι αν φαντάζει σαν ανέκδοτο ότι επαναλαμβάνεται για δεύτερη φορά φέτος – είναι η πιο κρίσιμη μέχρι την επόμενη: Διακυβεύεται η πολιτική σταθερότητα αλλά και η πορεία της οικονομίας προς την μια ή την άλλη κατεύθυνση: Δύσκολες και οι δυο, αλλά τουλάχιστον δίνεται η δυνατότητα επιλογής.

Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια από την περίοδο κατά την οποία οι εκλογές ήταν η... απόλυτη γιορτή. Πάλι όμως με λάθος σκεπτικό και για λάθος λόγους: Ο μεσήλικας γιος έπαιρνε από το χέρι την 80χρονη μάνα του – η οποία ίσα που περπάταγε – και της έδινε τον φάκελο έτοιμο με «σταυρωμένο» ψηφοδέλτιο. Για να μην πάει ούτε μια ψήφος χαμένη. Στις συγκεντρώσεις των πολιτικών αρχηγών γινόταν ο... κακός χαμός: Χρωματισμένοι και ενθουσιώδεις οπαδοί με τις σημαίες και τις κόρνες, αλλά και ένας μεγάλος αριθμός «περιφερόμενων» και «εκδρομέων»: Ο Λαρισαίος θα πάει στον Βόλο και τούμπαλιν. Ο Αγρινιώτης θα πάει και στην Πάτρα και ξανά το ίδιο. Όλοι αυτοί θα μοιραστούν σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη με πούλμαν. Να χειροκροτήσουν τον ηγέτη που θα ξαναπει τα ίδια. Να δώσουν το μήνυμα της παράστασης νίκης, με την βοήθεια του σκηνοθέτη. Και όλοι μαζί στο εκλογικό κέντρο ή το πολιτικό γραφείο του αγαπημένου μας υποψηφίου. Είπαμε: Καμία ψήφος και κανένας σταυρός χαμένος.

Επειδή των περισσοτέρων μας η οικογένεια κάπου άνηκε, θυμάμαι και την δική μου περίπτωση, κάπου στις αρχές της δεκαετίας του '90: Ο αρχηγός του κόμματος μιλούσε στην πόλη μου. Δεκάδες ενθουσιώδεις με κόρνες και σημαίες. Η μητέρα μου – ψηφοφόρος αλλά όχι τόσο εκδηλωτική - στο σούπερ μάρκετ, κι εγώ μαζί της. Ξαφνικά κάνω το σήμα της νίκης ("V") αυθόρμητα, οι άλλοι πελάτες με κοιτούν με αμηχανία (από μικρό και από τρελό μαθαίνεις την αλήθεια) και η μητέρα μου σαστισμένη να με σταματάει: «Μην στιγματίζεσαι. Δεν πρέπει να ξέρουν τι είμαστε".

Αν και η δική μου οικογένεια δεν ήταν ποτέ αρκετά κοντά στο «κόμμα», μου πέρασε αυτό ακριβώς που πέρασαν στα παιδιά τους πολλοί «συνειδητοποιημένοι» της γενιάς των γονέων μου: Μια επιφυλακτικότητα – στην πιο ήπια περίπτωση – για την πολιτική. Απαξίωση σε κάθε πολιτική κουβέντα. Υιοθέτηση του δόγματος «όλοι ίδιοι είναι», «να μην παθιάζεσαι» και πάμε παρακάτω.

Αρχικά, αυτό μας βγήκε στο Πανεπιστήμιο: Πλήρης αδιαφορία για τις φοιτητικές εκλογές, μέσω της οποίας προσφέραμε το Δ.Σ. της Σχολής στο «πιάτο» προσώπων ως επί το πλείστον κομματικά κατευθυνόμενων, αφήνοντας να περάσουν αποφάσεις στις συνεδρίασεις των αμφιθεάτρων, οι οποίες μας επηρέαζαν χωρίς να το ξέρουμε.  Δυσαρεστηθήκαμε;  Ναι.  Καλώς να πάθουμε όμως, εφόσον "σνομπάραμε" τις Συνελεύσεις.

Η στάση αυτή που μας πέρασαν, οφείλεται στην «ενοχή» που άφησε στην προηγούμενη γενιά η Ελλάδα της κομματοκρατίας και των μπλε – πράσινων καφενείων, των μεταφερόμενων ψηφοφόρων, των ρουσφετιών και των άνευ όρων χειροκροτημάτων. Κάπου εδώ λοιπόν είναι και το λάθος που συνεχίζεται: Η «πολιτική» είναι κάτι τελείως διαφορετικό από αυτό που έζησε η Ελλάδα της Μεταπολίτευσης: Η πολιτική καθορίζει το πώς θα διαμορφωθεί η κοινωνία στην οποία ανήκεις. Με άλλα λόγια, η πολιτική είναι η ζωή μας. Η μικροπολιτική, η κομματοκρατία, ο ωχαδερφισμός και το σύστημα που εξέθρεψε όλα τα αρνητικά στερεότυπα που ακολουθούν – αδίκως σε αυτό το ποσοστό – το νεοέλληνα, δεν είναι «πολιτική». Είναι κάτι άλλο, πελατειακό και συστημικό με την χειρότερη έννοια του όρου.

Επανερχόμαστε λοιπόν στα «άκρα»: Από την Ελλάδα των πανηγυρτζήδων, χειροκροτητών, κομματόδουλων και πιστών σκυλιών, φτάσαμε στην αντίπερα όχθη: Στην Ελλάδα της μούντζας, στην Ελλάδα του απολιτίκ, στην Ελλάδα της απαξίωσης. Στην Ελλάδα της διαμαρτυρίας στα... Social Media, στην Ελλάδα του εξυπνακισμού, των θεωριών χωρίς πράξη. Ασφαλώς, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι την δεδομένη στιγμή η ψήφος– όποια κι αν είναι αυτή – δεν θα αλλάξει άμεσα τα πράγματα και την ποιότητα ζωής. Όμως, η ψήφος είναι έκφραση. Είναι η δυνατότητα που σου δίνει η Δημοκρατία – έστω συνταγματικά και στην θεωρία – να καθορίσεις την λειτουργία του Κράτους, μέσω της επιλογής Αντιπροσώπων. Ένα δικαίωμα για το οποίο κάποτε, σε πολλές χώρες του κόσμου, χύθηκε αίμα προκειμένου να θεσπιστεί χωρίς διακρίσεις. Ένα δικαίωμα το οποίο απαξιώνουμε.

Καταλήγοντας, συνοψίζω στο εξής: Αν δεν ήμουν εργαζόμενος στο εξωτερικό, σαφώς και θα ψήφιζα. Γιατί αυτός που απέχει, δεν έχει κανένα δικαίωμα να διαμαρτυρηθεί αύριο σε αυτόν που διαχειρίζεται καταστροφικά την θητεία του στα κοινά.

*Το άρθρο αποτυπώνει προσωπικές απόψεις του συντάκτη.  Δεν εκφράζει παγιωμένες θέσεις ή γραμμή του New Greek TV.