Νέα Υόρκη: Ο Γιώργος Νταλάρας τραγουδά ρεμπέτικο και μιλά... για όλα
Μπορεί να επισκέπτεται την Αμερική για να πραγματοποιήσει συναυλίες τα τελευταία 40 χρόνια, αλλά η φετινή περιοδεία αποτελεί ένα προσωπικό στοίχημα και σηματοδοτεί την εκπλήρωση ενός ονείρου για τον Γιώργο Νταλάρα. «Έρχομαι για να τραγουδήσω ρεμπέτικα», αναφέρει χαρακτηριστικά, και δεν μπορεί να κρύψει την χαρά από το πρόσωπο του. Στην συνέντευξη που ακολουθεί, ο κ. Νταλάρας ρίχνει φως στην άγνωστη σχέση του ρεμπέτικου με την Αμερική, αλλά μιλάει και για τον ρόλο της μουσικής και του τραγουδιού μέσα στα χρόνια της οικονομικής κρίσης που διανύουμε.
Μετά από αρκετά χρόνια επανέρχεστε στην Αμερική με μια νέας περιοδεία. Θέλετε να μας πείτε πως αισθάνεστε που θα βρεθείτε και πάλι κοντά στον κόσμο της ομογένειας
Αισθάνομαι πάρα πολύ χαρά και αναμονή γιατί πέρασαν αρκετά χρόνια. Βεβαίως δεν είναι η πρώτη φορά, έρχομαι εδώ από την δεκαετία του εβδομήντα. Αμέτρητες φορές, και έχουμε ζήσει εδώ εξαιρετικές στιγμές με φίλους, με συγγενείς, αλλά και ακροατές που μας έχουν αφήσει μνήμες απίστευτες.
Αυτή την φορά έχω ακόμα μια αυξημένη χαρά γιατί έρχομαι με ένα πρόγραμμα που ήθελα πολλά χρόνια να το κάνω. Είμαστε κατά αρχήν μια παρέα με νεώτερους και λίγο παλιότερους μουσικούς, αλλά κυρίως με νέους τραγουδιστές, και αποφασίσαμε να τραγουδήσουμε τραγούδια ρεμπέτικα χωρίς ηλεκτρικό ήχο μόνο με τον φυσικό ήχο των οργάνων.
Αυτό έγινε γιατί όλους τους περασμένους μήνες από την άνοιξη αυτής της χρονιάς που διανύουμε πήγαμε σε όλη την Ευρώπη και κάναμε περιοδεία με το ίδιο πρόγραμμα. Ο κόσμος ήταν πολύ θετικός και κυρίως οι ξένοι ακροατές. Μίλησαν για το ρεμπέτικο που είναι σαν το φλαμέγκο για τους Ισπανούς όπως είναι το μπλουζ για τους Αμερικανούς, έτσι είναι το ρεμπέτικο τραγούδι για τους Έλληνες.
Αυτό με γέμισε χαρά γιατί αυτό αισθάνομαι και εγώ. Ήδη από πολύ μικρό παιδί και λόγο του πατέρα μου ασχολήθηκα με το ρεμπέτικο τραγούδι, έκανα πάρα πολλούς δίσκους και συνεχίζω πάντα, ποτέ δεν κάνω συναυλίες χωρίς να συμπεριλαμβάνονται σε αυτές ρεμπέτικα τραγούδια. Και αυτή την φορά με τους νέους τραγουδιστές και τραγουδίστριες αλλά και με το ωραίο αυτό ξεχωριστό σχήμα θα παίξουμε ένα είδους τραγουδιού που για μας είναι η βάση του ελληνικού τραγουδιού, η ρίζα του. Υπάρχει ένας ακόμα σημαντικός λόγος.
Το ρεμπέτικο υπάρχουν πολλοί που δεν ξέρουν ότι χρωστάει την ιστορία του στο ότι από τις αρχές του 1900, του αιώνα που μας πέρασε, ήταν το είδος που ηχογραφήθηκε πιο πολύ από κάθε είδος εδώ στην Αμερική. Άρα λοιπόν η Αμερική έχει και ένα προβάδισμα. Πολλά από αυτά τα τραγούδια που θαυμάζουμε σήμερα έχουν ηχογραφηθεί εδώ. Βέβαι ξεκίνησαν πολύ πριν στην Κωνσταντινούπολη, στην Σμύρνη, στην Αλεξάνδρεια και βεβαίως στην Αθήνα, στην Θεσσαλονίκη. Άρα λοιπόν οι Η.Π.Α είναι οι αιτία για να μάθουμε εμείς οι νεώτεροι το ρεμπέτικο τραγούδι. Και δεν θα ήθελα ο κόσμος που ζει εδώ να μην το ξέρει αυτό.
Κάνατε μια ιστορική και πολιτισμική αναδρομή στο ρεμπέτικο τραγούδι. Ποία θα λέγατε ότι είναι η σημασία του για τις νεώτερες γενείς που πολλές φορές, ειδικά εδώ στην Αμερική λόγω της απόστασης, χάνουν την επαφή με τις πολιτισμικές ρίζες αλλά και με το ρεμπέτικο;
Είναι πολύ σωστό αυτό που λέτε και παλιότερα υπήρχε μεγαλύτερος κίνδυνος. Τώρα όμως που είναι όλα μπροστά μας με την κοινωνική δικτύωση πατάς ένα κουμπί και βλέπεις ακριβώς τι γίνεται στην χώρα. Δηλαδή κάποιος που θέλει μια δικαιολογία ότι δεν κατάλαβα πότε έγινε αυτό, μάλλον θα λέει ψέματα διότι είναι πολύ εύκολο ακόμα και στο κινητό σου να πατήσεις ένα κουμπί να δεις τι ακριβώς συμβαίνει. Την ώρα που εμείς κάνουμε αυτή την συνέντευξη ο συνεργάτης σας μπορεί στο τηλέφωνο του να βρει τι γίνεται ας πούμε για την διαδήλωση της 17 Νοέμβρη σήμερα ή μπορεί να δει τι είπαν οι ειδήσεις πριν από δύο ώρες. Άρα λοιπόν δεν τίθεται τέτοιο θέμα κινδύνου πια. Το ρεμπέτικο τραγούδι δεν έφυγε ποτέ από τις ψυχές των ανθρώπων. Όχι μόνο σήμερα, όχι μόνο στην δική μας γενιά, ούτε και στην προηγούμενη γενιά του πατέρα μου, ούτε καν στην ακόμα προηγούμενη του παππού μου. Αυτό το τραγούδι ζει στην συνείδηση των ανθρώπων εδώ και τουλάχιστον δύο εκατονταετίες, εδώ και 200 χρόνια, γιατί από τότε έχουμε ρίζα στο ρεμπέτικο τραγούδι. Το ρεμπέτικο τραγούδι ξεκίνησε όπως είπα και πριν στην Σμύρνη, στην Κωνσταντινούπολη πολύ πολύ νωρίς τον 19ο αιώνα. Και η Αμερική ήταν ο χώρος που ηχογραφήθηκαν τα πρώτα τραγούδια για αυτό τώρα και οι συλλέκτες ψάχνοντας να βρουν δίσκους έρχονται εδώ στην Αμερική και κοιτάν μήπως βρουν κάπου έναν δίσκο ο οποίος πια έχει μυθική αξία. Το πρώτο οργανικό ρεμπέτικο τραγούδι ηχογραφήθηκε εδώ στην Νέα Υόρκη ή στο Σικάγο. Είναι απίστευτα, αλλά είναι αληθινά. Έχουμε λοιπόν εμείς μια μεγάλη γενιά τραγουδιστών και σπουδαίων μεταναστών από την Μικρά Ασία στην Αμερική, οι οποίοι έστησαν την ιστορία του ρεμπέτικου τραγουδιού. Και εδώ, εσείς δηλαδή εδώ, έχετε πολύ σπουδαίους ανθρώπους του ρεμπέτικου τραγουδιού. Πολύ σπουδαίους τραγουδιστές, οργανοπαίκτες. Και εμείς στην νεώτερη Ελλάδα στείλαμε πολλούς ανθρώπους στην δεκαετία του πενήντα. Ήρθε ο Τσιτσάνης, ήρθε ο Χιώτης, ήρθαν σπουδαίοι οργανοπαίκτες. Ήταν πάντα ένας χώρος ζωντανός. Κανένας δεν πρόκειται να εξαλείψει από την μνήμη του το ρεμπέτικο τραγούδι γιατί το ρεμπέτικο τραγούδι είναι η ιστορία της Ελλάδας. Είναι η ιστορία του δημοτικού τραγουδιού, η ιστορία του Βυζαντινού τραγουδιού. Είναι δηλαδή ένα πραγματικά ζωντανό κομμάτι του Ελληνισμού. Και να σας αποδείξω ότι δεν σβήνει το ρεμπέτικο τραγούδι. Οι μεγαλύτερες επιτυχίες σήμερα στην Ελλάδα δεν είναι μόνο τα ροκ τραγούδια και οι μπαλάντες του σύγχρονου τραγουδιού με τους νέους ποπ σταρ. Τα πιο επιτυχημένα τραγούδια είναι λαϊκά τραγούδια που γράφει ο Σωκράτης Μάλαμας, όπως το «Πριγκιπέσα» για παράδειγμα, ή άλλα τραγούδια τέτοιου χαρακτήρα. Άρα λοιπόν ποτέ δεν έσπασε αυτή η αλυσίδα και δεν νομίζω ότι θα σπάσει και στο μέλλον.
Το ρεμπέτικο γεννήθηκε και άκμασε μέσα σε δύσκολα χρόνια για τον ελληνισμό. Διανύουμε σήμερα πάλι μια περίοδο κρίσης. Πως αυτή η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει την δημιουργία στην Ελλάδα και πως βλέπεται το μέλλον;
Κοιτάξτε, ο αληθινός ρόλος της τέχνης δεν είναι να διασκεδάζει τους ανθρώπους, είναι και να τους προβληματίζει. Το τραγούδι βέβαια έχει και ένα διπλό χαρακτήρα. Κάποια στιγμή άμα πιεις και λίγο ένα δύο ποτηράκια μετά αρχίζει το ξεφάντωμα. Ξεχνάς ότι κάποια τραγούδια λένε σημαντικά πράγματα. Σε καιρό όμως κρίσης, ένα μεγάλο μέρος της μουσικής, ένα μεγάλο κομμάτι του Ελληνικού τραγουδιού, ήταν κοντά στους ανθρώπους και τα προβλήματα τους. Κοντά στην ξενιτιά, κοντά στην αδικία, κοντά στις ανάγκες των ανθρώπων, κοντά στα προβλήματα και τις αγωνίες της καθημερινότητας, κοντά στην εργατική τάξη. Ποτέ δεν ήταν μακριά. Άρα λοιπόν όταν υπάρχει κρίση, το τραγούδι είναι παρών. Σήμερα γράφονται σημαντικά τραγούδια για το πρόβλημα της Ελλάδας που πριν από τέσσερα πέντε χρόνια δεν γράφονταν. Κάνεις δεν μιλούσε για την κρίση. Κανείς δεν μιλούσε για την μοναξιά των ανθρώπων που έφερε αυτή η αναγκαστική μετακόμιση των παιδιών, από την πόλη να πρέπει να πάνε στο χωρίο για να μπορούν να ζήσουν ή από την Θεσσαλονίκη να πρέπει να μεταφερθούν στην Γερμανία γιατί δεν έχουν πια δουλεία. Αυτά μπαίνουν κάθε μέρα στα τραγούδια και μπαίνουν και στα τραγούδια αγάπης των παιδιών. Υπάρχουν σήμερα τραγούδια που γράφτηκαν τώρα τα τελευταία δύο χρόνια που λέει «σε ευχαριστώ που με στηρίζεις αυτή την κακή περίοδο που όλα γύρω μου είναι αλλοιωμένα και αισθάνομαι σύγχυση. Σε ευχαριστώ που είσαι εδώ κοντά μου επιμένεις να με αγαπάς και να περάσουμε μαζί την κρίση». Όλα αυτά δείχνουν ότι το τραγούδι είναι ένα είδος παρηγοριάς για τον άνθρωπο, ένα είδος πρώτης ανάγκης.
Συνοψίζοντας θα λέγατε ότι τα τελευταία χρόνια που το εύκολο χρήμα έρεε άφθονο στην Ελλάδα φύγαμε κατά κάποιο τρόπο από τις ρίζες μας και πως η κρίση είναι μια ευκαιρία να γυρίσουμε πίσω στην πραγματική σημασία της μουσικής και του τραγουδιού;
Ναι αυτό συμβαίνει πάντα και όχι μόνο στον Ελληνικό λαό, αλλά σε όλους τους λαούς. Πρέπει κάποια στιγμή η ψεύτικη ευημερία και ίσως η ιδιωφέλεια ότι δεν κοιτάμε τον απέναντι μας, δεν κοιτάμε την πόλη μας, κοιτάμε μόνο το σπίτι και την τσέπη μας. Αυτό λέγεται ιδιωφέλεια. Πρέπει να κοιτάς τον γείτονα σου, τον συντοπίτη σου, τον άνθρωπο που ζει στο χωριό και έχει ανάγκες και ποτέ κανείς δεν τον σκέφτεται. Έτσι δημιουργείται η αλληλεγγύη, η ανθρωπιά. Αυτό δεν είναι σοβινισμός, δεν είναι να πας μόνο στους συμπατριώτες σου επειδή είναι Γερμανοί ή επειδή είναι μόνο Έλληνες. Αγαπάς τον άνθρωπο, τον συνάνθρωπο. Αυτό είναι μια ουμανιστική αντιμετώπιση που πρέπει να έχουμε όλοι οι άνθρωποι. Εδώ εσείς κατά κάποιον τρόπο είσαστε ένα παράδειγμα. Η Αμερική είναι μια χώρα η οποία γεννάει την αλληλεγγύη διότι όταν έρχεσαι εδώ υποχρεώνεσαι να ζεις με τους κανόνες της χώρας, δεν ξεχνάς βέβαια από που ξεκίνησες, υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι που το ξεχνάνε, δεν ξεχνάς αλλά είσαι αλληλέγγυος με τον συμπατριώτη σου. Και όταν σε έχει ανάγκη η χώρα είσαι παρών. Σε εμάς τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά. Είμαστε μια μικρή χώρα με πολλά χαστούκια. Έχει φάει πραγματικά πολλά χτυπήματα αυτή η χώρα. Άλλες φορές φταίνε οι πολιτικοί, άλλες φορές φταίνε και οι πολιτικοί και ο λαός, άλλες φορές φταίνε οι συγκυρίες. Δεν είναι ωραίο πράγμα να λέμε ότι πάντα κάποιος άλλος φταίει. Κάποια στιγμή πρέπει να βάλουμε το κεφάλι κάτω και να πούμε φταίμε όλοι. Ο καθένας με τον τρόπο του. Ας ξεκινήσουμε μια καινούργια αρχή και πάλι ο καθένας με τον τρόπο του και με την βοήθεια του να σηκώσουμε το κεφάλι. Και νομίζω ότι υπάρχουν μυαλά και χαρακτήρες στην Ελλάδα που είναι ορθολογιστικής αντίληψης άνθρωποι, οι οποίοι μπορούν με μέτρο και συνέπεια να ξαναφέρουν την αλληλεγγύη και την ηρεμία στην χώρα και πρέπει να γίνει. Αλλά αυτή την περίοδο είμαστε σε μια πραγματικά δύσκολη στιγμή.
Related items
- Νέα Υόρκη: Το αδιαχώρητο για Νταλάρα - Βιτάλη - Γλυκερία (Φωτορεπορτάζ)
- Νέα Υόρκη: Αντίστροφη μέτρηση για Νταλάρα - Βιτάλη - Γλυκερία
- Νέα Υόρκη: Έρχονται Νταλάρας - Βιτάλη - Γλυκερία
- Μεγάλη ζήτηση για την συναυλία του Γιώργου Νταλάρα
- Γιώργος Νταλάρας: Συναντά τους ομογενείς σε ΗΠΑ και Καναδά (Video)