Συνεχίζονται οι αποκαλύψεις των FT - Τσουνάμι αντιδράσεων στην Ελλάδα

Πρόκειται για το δεύτερο μέρος της έρευνας του επικεφαλής του γραφείου της εφημερίδας στις Βρυξέλλες Πίτερ Σπίγκελ, η οποία βασίζεται σε μαρτυρίες αξιωματούχων που πρωταγωνιστούσαν στα ευρωπαϊκά δρώμενα από τα τέλη του 2011 μέχρι το 2012. Όπως υπογραμμίζει ο Σπίγκελ, η περίοδος αυτή θα μείνει στην ιστορία ως «οι μήνες που άλλαξαν για πάντα το ευρωπαϊκό όραμα».

Σύμφωνα με την εφημερίδα, αξιωματούχοι κλήθηκαν την εποχή εκείνη να σχεδιάσουν μια «μυστική στρατηγική» με την ονομασία «Σχέδιο Ζ», στο πλαίσιο της οποίας από τη μία θα εξετάζονταν οι επιπτώσεις μιας πιθανής εξόδου της Ελλάδος από το ευρώ και από την άλλη θα προετοιμαζόταν ένα πρόγραμμα δράσης.

Το «Σχέδιο Ζ» καταρτίστηκε από 24 αξιωματούχους, οι οποίοι είχαν δημιουργήσει τρεις μικρές ομάδες εργασίας: μία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στις Βρυξέλλες, μία στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στην Φρανκφούρτη και μία στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο στην Ουάσιγκτον.

Οι Financial Times γράφουν ότι το σχέδιο είχε τέσσερις πρωταγωνιστές: τον Γεργκ Άσμουσεν, μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, τον Τόμας Βίζερ, επικεφαλής της Ομάδας Εργασίας του ευρώ, τον Μάρκο Μπούτι, γενικό διευθυντή Οικονομικών της Ε.Ε. και τον Πολ Τόμσεν, ο επικεφαλής του κλιμακίου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην Ελλάδα.

Στο δημοσίευμα αναφέρεται πως στόχος του σχεδίου δεν ήταν να ερευνηθούν οι τρόποι που θα ανάγκαζαν την Ελλάδα να φύγει από το ευρώ, αλλά ακριβώς το αντίθετο. Ο Σπίγκελ υποστηρίζει πως όσοι το επεξεργάστηκαν, ήθελαν να αποδείξουν στους υπέρμαχους της άποψης για «έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ» πως αυτή δεν θα ήταν μια απλή υπόθεση άλλα ένας «Ηράκλειος άθλος».

Αυτό θα συνέβαινε διότι τόσο οι τεχνικές δυσκολίες εφαρμογής μιας τέτοιας επιλογής, όσο και οι δραματικές επιπτώσεις στην κοινωνία θα δημιουργούσαν περισσότερα προβλήματα από όσα θα έλυναν. Είναι χαρακτηριστικό πως, αν η Ελλάδα έβγαινε από το ευρώ, θα έπρεπε, μεταξύ άλλων, να κλείσουν όλα τα ΑΤΜ και να επιβληθούν έλεγχοι στα σύνορα για να αποφευχθεί η μαζική φυγή κεφαλαίων. Πολύ σοβαρά θα ήταν και τα νομικά προβλήματα που θα δημιουργούνταν μέσα στην Ε.Ε., καθώς θα ήταν πολύ δύσκολο για την Ελλάδα να εξακολουθήσει να είναι πλήρες μέλος της εσωτερικής αγορά της Ε.Ε..

Στο πλαίσιο του «Σχεδίου Ζ» όμως είχε γίνει και λεπτομερής επεξεργασία του τρόπου με τον οποίο θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα νέο χρηματοπιστωτικό σύστημα από το μηδέν.

Απόλυτη μυστικότητα

Ένα από τα χαρακτηριστικά του εν λόγω σχεδίου ήταν πως κατά τη διάρκεια της σύνταξής του τηρήθηκε απόλυτη μυστικότητα, ώστε να αποφευχθεί οποιαδήποτε «διαρροή» που, όπως υπογραμμίζουν οι FT, θα δημιουργούσε πανικό στις αγορές.

Αξιωματούχος δήλωσε πς ουδέποτε συντάχθηκε κάποιο έγγραφο του «Σχεδίου Ζ», ενώ όσοι το επεξεργάστηκαν δεν αντάλλαξαν ποτέ τους ούτε ένα email. «Ήταν απολύτως προστατευμένο ακόμη και μέσα στους θεσμούς», πρόσθεσε.

Τέλος στη συζήτηση «Grexit» μετά την επίσκεψη Μέρκελ στην Ελλάδα το 2012

Στο δημοσίευμα γίνεται λόγος και για τις διαφορετικές απόψεις που υπήρχαν στην Ευρώπη για το πρόβλημα της Ελλάδας. Μεταξύ άλλων αναφέρεται πως ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ήταν υπέρ της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, καθώς εκτιμούσε ότι «έτσι θα μπορούσε να σωθεί η υπόλοιπη Ευρώπη».

Ουσιαστικά η συζήτηση για το Grexit υποχώρησε μετά την «υψηλού συμβολισμού επίσκεψη» της Γερμανίδας καγκελάριου στην Αθήνα τον Οκτώβριο του 2012.

Η Άγκελα Μέρκελ φαίνεται πως πήρε την απόφασή της, αφού επέστρεψε από τις καλοκαιρινές της διακοπές και αφού κανένας από τους συμβούλους της δεν μπορούσε να της εγγυηθεί τι θα συνέβαινε έπειτα από μια ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας. Όπως υποστηρίζει ένας αξιωματούχος, η Μέρκελ άρχισε να αισθάνεται το «βάρος της ιστορίας που έπεφτε στους ώμους της» και σε καμία περίπτωση δεν θα ήθελε να της καταλογιστεί ότι ήταν αυτή που διέλυσε πολιτικά την Ευρώπη.

Έναν μήνα αργότερα, τον Νοέμβριο του 2012, η συμφωνία για την αποδέσμευση των 34,3 δισ. ευρώ στη Σύνοδο Κορυφής, φαίνεται να έκλεισε οριστικά την κουβέντα για την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ.

Τσουνάμι αντιδράσεων από τις αποκαλύψεις

Φωτιά στο προεκλογικό σκηνικό ανάβουν οι αποκαλύψεις των Financial Times τόσο για την κρίσιμη συνεδρίαση των G20 τον Νοέμβριο του 2011 στις Κάννες όσο και για το ενδεχόμενο μιας εξόδου της Ελλάδας από την ΟΝΕ.

Την ίδια ώρα η εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του προέδρου της, Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, Πία Αρενκίλντε με δήλωσή της πήρε θέση το δημοσίευμα της εφημερίδας που ήθελε τον κ. Μπαρόζο να ζητά από τον τότε ΥΠΟΙΚ Ευάγγελο Βενιζέλο στο ταξίδι επιστροφής από τις Κάννες να «σκοτώσει» το δημοψήφισμα.

Σύμφωνα με την κ. Αρενκίλντε «δεν μπορεί να αποδοθεί στην Κομισιόν η απόφαση της Ελλάδας να προχωρήσει ή να μην προχωρήσει στη διεξαγωγή δημοψηφίσματος».

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος, προσερχόμενος χθες το βράδυ σε εκδήλωση του συνδικαλιστικού τομέα του κόμματος σημείωσε ότι «το δημοψήφισμα με ερώτημα "ναι ή όχι στο ευρώ" δεν το άντεχε η χώρα. Καθ' οδόν προς ένα δημοψήφισμα "μέσα ή έξω από το ευρώ" θα είχαν διαλυθεί οι τράπεζες, θα είχαν χαθεί οι καταθέσεις, θα είχε καταστραφεί η ελληνική οικονομία», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Βενιζέλος διαψεύδοντας ότι ήταν συνομιλητής του κ. Μπαρόζο.

Με την κυβέρνηση να τηρεί σιγή ιχθύος για το θέμα, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας στη χθεσινοβραδινή του εμφάνιση στο δελτίο ειδήσεων του ΑΝΤ1 περιορίστηκε να δηλώσει ότι περιμένει «τις διαψεύσεις των Σαμαρά και Βενιζέλου, αλλά και της κ. Μέρκελ», διευκρινίζοντας ότι εκείνος δεν υποστήριζε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το νόμισμα, αλλά για τη δανειακή σύμβαση.

Εντός ενός ρευστού πολιτικού σκηνικού στελέχη των δύο μεγάλων κομμάτων εκφράζουν την απορία τους για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η ανακίνιση ενός τόσο σοβαρού θέματος λίγα εικοσιτετράωρα πριν από τις εκλογές.