Στην τελική ευθεία για τη διαπραγμάτευση

Επιπροσθέτως, πολύ δύσκολα αυτή η διαπραγμάτευση θα τελειώσει νωρίτερα από το Μάρτιο.

Οι επικεφαλής των θεσμών πράγματι είναι προγραμματισμένο να επιστρέψουν στην Αθήνα στις 18 του μήνα. Ωστόσο, την ερχόμενη Πέμπτη θα αξιολογήσουν αν τελικά απαιτείται ταχύτερη έλευσή τους –την ερχόμενη εβδομάδα, δηλαδή- προκειμένου να ξεκινήσουν νωρίτερα οι τελικές διαπραγματεύσεις για το Ασφαλιστικό. Όσον αφορά στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης, τα σημερινά δεδομένα είναι δισυπόστατα: Ενδεχόμενη γρήγορη συμφωνία για το Ασφαλιστικό και τα δημοσιονομικά κενά της περιόδου 2016-18 ενδέχεται να επιταγχύνει τις εξελίξεις, μεταθέτοντας για αργότερα άλλες δύσκολες αποφάσεις (φορολόγηση αγροτών, εργασιακά). Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η συμφωνία για την κάλυψη του μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού κενού αποτελεί προαπαιτούμενο της συμφωνίας και δεν αποτελεί «νέα απαίτηση» των δανειστών.

Η… πρόσφατη ιστορία μάς έχει αποδείξει ότι οι «κόκκινες» γραμμές των δύο πλευρών ξεθωριάζουν με ευκολία. Η αλήθεια είναι ότι ξεθωριάζουν εντονότερα και ταχύτερα οι δικές μας «κόκκινες γραμμές», όταν η ανάγκη για χρηματοδότηση γίνεται επιτακτική. Μόνο που στην παρούσα φάση, δεν είναι. Κατά συνέπεια το πολιτικό κόστος διαδραματίζει σημαντικότερο ρόλο. Στο ίδιο έργο θεατές, δηλαδή…

Σε ό,τι αφορά τους θεσμούς, η κατάσταση φαίνεται να είναι περισσότερο ξεκάθαρη. Το πιθανότερο σενάριο είναι να επιμείνουν αποφασιστικά στην πλήρη κάλυψη των δημοσιονομικών κενών που προκύπτουν συμπεριλαμβανομένης της δαπάνης για το ασφαλιστικό. Πηγές των δανειστών επιμένουν ότι η ελληνική πρόταση –ή τουλάχιστον οι ελληνικές θέσεις… προ των εορτών- δεν κάλυπταν τον ετήσιο στόχο του 1,8 δις ευρώ. Αυτό ουσιαστικά το παραδέχθηκε και η ελληνική πλευρά.  Συνεπώς, η αναζήτηση επιπλέον 800 εκατ. ευρώ από άλλες πηγές είναι μονόδρομος. Και το κενό αυτό ενδεχομένως να μεγαλώσει περαιτέρω αν η διαπραγματευτική κόντρα εστιαστεί στην απόδοση της αύξησης των εργοδοτικών εισφορών.  Κοντολογίς… μαστίγιο.

Υπάρχει όμως και το καρότο. Στην περίπτωση που οι ελληνικές Αρχές περάσουν ένα αξιόπιστο και δημοσιονομικά αποτελεσματικό ασφαλιστικό, η συζήτηση για τη συγκεκριμενοποίηση των μέτρων που θα καλύψουν τα μεσοπρόθεσμα κενά (συμπεριλαμβανομένων δημοσιονομικών παρεμβάσεων στη φορολόγηση των αγροτών) θα μετατεθούν όταν έχει ολοκληρωθεί η συζήτηση για την εξυπηρέτηση του ελληνικού χρέους. Για την ακρίβεια, θα συνδεθούν με τη λύση που θα συμφωνηθεί και θα καταστεί πολιτικά διαχειρίσιμη η προώθησή τους.

Και δύο τελευταίες παρατηρήσεις: Στη δύσκολη εξίσωση της διαπραγμάτευσης έχουν αλλάξει δύο βασικές παράμετροι. Το γενικότερο κλίμα στην Ευρώπη επιτρέπει τη μετάθεση ορισμένων δύσκολων -πολιτικά- αποφάσεων στο μέλλον. Όχι όμως και τη σύνδεσή τους με άλλα ευρωπαϊκά ζητήματα. Επιπροσθέτως, το περίφημο grexit μπορεί να μη βρίσκεται στο τραπέζι αυτή τη στιγμή, βρίσκεται ωστόσο ως (απευκταία) πιθανότητα  στη σκέψη του συνόλου των κέντρων αποφάσεων στην ΕΕ. Όχι ως επιλογή τους. Αλλά ως επιλογή που ενώ αποτελούσε «αστεία απειλή», η Ελλάδα μέσα στο 2015 φρόντισε να μετατραπεί σε ενδεχόμενο «αναγκαίο κακό». Το οποίο, ευτυχώς, για την ώρα παραμένει και «κακό» και «απίθανο»…