Ξαφνική βουτιά στον τουρισμό

Για τους Ελληνες ξενοδόχους ο πρώτος μήνας του καλοκαιριού φαίνεται ότι έχει ξεκινήσει επίσης με υποτονικούς ρυθμούς και χαμηλότερες κρατήσεις από το εξωτερικό σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι, τόσο σε μικρότερα νησιά όπως η Μήλος ή η Θάσος όσο και σε μεγάλους δημοφιλείς προορισμούς, όπως η Ρόδος, η Κρήτη ή η Κως, γεγονός το οποίο προκαλεί ανησυχία για τη συνέχεια της τουριστικής σεζόν. Αποθαρρυντικά για τους ξενοδόχους ήταν τα ποσοστά πληρότητας του Μαΐου - έστω και αν διαχρονικά ως μήνας παρουσιάζει σκαμπανεβάσματα, θεωρήθηκε ο χειρότερος των τελευταίων ετών. Ενδεικτικά, με βάση τις εκτιμήσεις της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ), οι πληρότητες πανελλαδικά κινήθηκαν κοντά στο 50%, ενώ πέρυσι τα αντίστοιχα ποσοστά είχαν αγγίξει ακόμη και το 70%. Οι ξενοδόχοι κάνουν λόγο για πτωτική τάση φέτος, όπως καταγράφεται μέχρι στιγμής στα νούμερά τους, αναμένοντας εναγωνίως τη ροή των κρατήσεων των επόμενων εβδομάδων.

Ωστόσο, την ίδια στιγμή διαχωρίζουν τις διανυκτερεύσεις στα ξενοδοχεία από τις συνολικές αφίξεις ξένων τουριστών ανά την Ελλάδα, δεδομένου ότι μεγάλος αριθμός επισκεπτών πλέον κατευθύνεται και στα «εναλλακτικά» καταλύματα των βραχυπρόθεσμων τουριστικών μισθώσεων, λόγω της μεγάλης ανάπτυξης της συγκεκριμένης αγοράς ήδη από πέρυσι, πράγμα που σημαίνει ότι ένα μέρος των επισκεπτών μένει σε σπίτια και όχι σε ξενοδοχεία.

Για τον λόγο αυτό, μέχρι στιγμής η πρόβλεψη για τις αφίξεις του ελληνικού τουρισμού κάνει λόγο για «σταθεροποίηση», με ανοιχτό το ενδεχόμενο ελαφριάς πτωτικής τάσης, μετά την τελευταία εξαετία των ρεκόρ. Επισημαίνεται εδώ ότι, με βάση τα επίσημα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος για τον τουρισμό κατά το πρώτο τρίμηνο του 2019, τα νούμερα είναι παραπάνω από θετικά αν ληφθεί υπόψη η αύξηση 37,2% στις εισπράξεις και 7,8% στις αφίξεις. Ωστόσο, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν από το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), οι αριθμοί σε έσοδα και διεθνείς αφίξεις του πρώτου τριμήνου αντιπροσωπεύουν παραδοσιακά ένα πολύ μικρό ποσοστό το οποίο, με βάση τα περυσινά νούμερα, αντιστοιχεί μόλις στο 3,5% των συνολικών εσόδων της χρονιάς ως προς τις εισπράξεις και μόλις στο 6% επί του συνόλου των 30,1 εκατομμυρίων αφίξεων (33 εκατομμυρίων, συμπεριλαμβανομένης και της κρουαζιέρας).

Τουρισμός και εκλογές

Πέραν των μεγάλων προορισμών, ανησυχία για το πώς θα κυλήσει η σεζόν φέτος υπάρχει και στους προορισμούς, κυρίως στην ηπειρωτική Ελλάδα, οι οποίοι δέχονται περισσότερο Ελληνες τουρίστες, όπως η Μαγνησία, όπου οι κρατήσεις ακολουθούν βήμα… σημειωτόν, όπως χαρακτηριστικά σχολιάζουν οι ξενοδόχοι της περιοχής, η Πιερία, η Λακωνία κ.ά. Εστω και αν ο εσωτερικός τουρισμός φαίνεται ότι έχει τσιμπήσει την τελευταία διετία -αν ληφθούν υπόψη τα ενθαρρυντικά νούμερα της επιβατικής κίνησης στα αεροπορικά δρομολόγια εσωτερικού-, το φετινό καλοκαίρι έχει την ιδιαιτερότητα ότι θα ξεκινήσει αργότερα για τους Ελληνες τουρίστες, λόγω των επικείμενων εθνικών εκλογών που μεταθέτουν προς τα πίσω τα πλάνα των αδειούχων του Ιουλίου και συρρικνώνουν έτσι την τουριστική σεζόν στους προορισμούς που επιλέγουν. Αντίθετα, η εκλογική διαδικασία δεν φαίνεται να επηρεάζει την τουριστική κίνηση από το εξωτερικό, δεδομένου ότι οι ξένοι τουρίστες είτε έχουν ήδη προγραμματίσει τις διακοπές τους για τον Ιούλιο, είτε απλά δεν επηρεάζονται από τον παράγοντα «εκλογές». Επιπλέον, ως θετική παράμετρος εκφράζεται το γεγονός ότι θα υπάρξουν και κάποιοι ετεροδημότητες που θα ταξιδέψουν στις αρχές Ιουλίου για να ψηφίσουν.

Οι κρατήσεις της τελευταίας στιγμής

Απαντες, πάντως, οι τουριστικοί φορείς κρίνουν ότι το καλοκαίρι του 2019 θα εξαρτηθεί στις λεγόμενες κρατήσεις της τελευταίας στιγμής για την υψηλή σεζόν, παρά το γεγονός μάλιστα ότι φέτος υπήρξε παράταση μέχρι τα τέλη Μαΐου -έναντι του Μαρτίου- όσον αφορά τις εκπτώσεις που πραγματοποιούν οι ξενοδόχοι στις κρατήσεις που κάνουν νωρίτερα (early bookings). Aκριβώς αυτή η παράταση της περιόδου των εκπτώσεων επιβεβαιώνει και τη δυσκολία της φετινής σεζόν σε όλη την Ελλάδα, αν και υπάρχουν προορισμοί όπως η Ζάκυνθος ή η Κεφαλονιά όπου η εικόνα, με βάση τα λεγόμενα των ξενοδόχων, είναι πιο θετική.

Το γεγονός ότι αυξάνεται το μερίδιο των κρατήσεων της τελευταίας στιγμής στην Ευρώπη οφείλεται και στις ήπιες καιρικές συνθήκες που επικρατούν στην Κεντρική Ευρώπη, με αποτέλεσμα πολλοί Ευρωπαίοι, ακόμη και οι Γερμανοί, οι οποίοι παραδοσιακά κλείνουν νωρίτερα τις διακοπές του και αποτελούν μαζί με τους Βρετανούς τις δύο κύριες αγορές εισερχόμενου τουρισμού για τη χώρα μας, να μεταθέτουν προς τα πίσω τον προγραμματισμό τους.