Χριστόφορος Παπακαλιάτης: "Στη νέα ταινία θα συμμετέχουν και ηθοποιοί από το εξωτερικό"

Χριστόφορε, το «Αν...» προβλήθηκε στο πλαίσιο κινηματογραφικών φεστιβάλ στη Νέα Υόρκη, στο Σαν Φρανσίσκο και στο Λος Αντζελες. Είχαν προηγηθεί προβολές στο Παρίσι και στις Βρυξέλλες, ενώ έγινε ακόμη μία προβολή στη Νέα Υόρκη. Η ταινία, με τις δύο παράλληλες ερωτικές ιστορίες και το μοιραίο παιχνίδι των ανατροπών, συνοδεύτηκε κυρίως από θετικά σχόλια. Πως αισθάνεσαι;

Κατ' αρχήν είδα πολλούς ανθρώπους οι οποίοι ταυτίστηκαν με αυτό που έβλεπαν, ειδικά κάποιοι νεότεροι οι οποίοι έφυγαν πρόσφατα από την Ελλάδα, λόγω της κατάστασης που επικρατεί. Συνάντησα πολύ θερμή υποδοχή από τους Έλληνες,τους ελληνοαμερικανούς αλλά και Αμερικανούς. Μου άρεσε το γεγονός ότι και ένας άλλος λαός έβλεπε ελληνική ταινία. Μακάρι να συνεχιστεί αυτό, γιατί είναι καλό για την χώρα μας να συζητείται στο εξωτερικό και για διαφορετικούς λόγους.

Πραγματικά, περιέγραψες την Αθήνα με τα ομορφότερα χρώματα. Για παράδειγμα, εγώ, βλέποντας την ταινία, ήθελα να πάω στην Πλάκα για καφέ. Πώς καταφέρατε να δώσετε αυτήν την εικόνα;

Πολλοί με έχουν ρωτήσει για το πώς καταφέραμε να βγάλουμε την Πλάκα τόσο όμορφη. Αυτό που απαντάω σε όλους είναι πως δεν χρειάστηκε να κάνουμε κάτι ξεχωριστό από την πλευρά μας, αφού η Πλάκα είναι όμορφη ούτως ή άλλως. Είναι μια περιοχή που σου παρέχει όλες τις παραμυθένιες εικόνες. Απλά, εμείς, που ζούμε στην Αθήνα, δεν την ζούσαμε τόσο πολύ και δεν της δίναμε την πρέπουσα σημασία. Το ευχάριστο είναι πως, πλέον, κάθε φορά που περνάω από την Πλάκα βλέπω πάντα νεαρά παιδιά να πίνουν καφέ. Γίνεται ένας χαμός! Είναι, κατά κάποιον τρόπο, σαν να ξαναζεί!

Δηλαδή, πιστεύεις ότι ο κόσμος έχει αρχίσει να επανατοποθετείται και να ανακαλύπτει κλασικές αξίες;

Δεν ξέρω εάν όντως επιστρέφει σε κλασικές αξίες. Ξέρω, όμως, ότι επανατοποθετείται, είτε το θέλει, είτε όχι. Αλλάζει τρόπο σκέψης. Άλλωστε, είναι τέτοια η κατάσταση στην Ελλάδα, που θα πρέπει, γενικότερα, να δει τα πράγματα με άλλο μάτι.

Πώς θα ήταν, λοιπόν, τα πράγματα «ΑΝ» δεν είχαμε την κρίση; Αν δεν βιώναμε αυτές τις καταστάσεις, οι οποίες προέκυψαν «σε μια νύχτα».

Θα διαφωνήσω ότι το «βιώσαμε» μέσα σε μια νύχτα, καθώς θεωρώ ότι είναι κάτι που χτίζεται χρόνια τώρα. Δεν συμβαίνει όμως μόνο στην Ελλάδα και την Αθήνα. Όλος ο ευρωπαϊκός νότος υποφέρει, καθώς βλέπουμε χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία να έχουν ανάλογα προβλήματα. Αν με ρωτούσες, θα σου έλεγα ότι δεν νομίζω ότι απλώς πληρώνουν τις συνέπειες μιας κακής διαχείρισης. Αν ψάξουμε την Ιστορία, θα δούμε ότι αυτές οι καταστάσεις δημιουργούνται βάσει ενός σχεδίου, στο πλαίσιο της πολιτικής. Αυτό, βέβαια, είναι μια «βαριά» πολιτική κουβέντα. Η αλήθεια είναι ότι αν δεν συνέβαιναν όλα αυτά στην Ελλάδα, κάποιοι άνθρωποι στην χώρα θα ένοιωθαν καλύτερα, θα ήταν πολύ πιο αισιόδοξοι και θα μπορούσαν να συνεχίσουν να ονειρεύονται. Γιατί, κακά τα ψέματα, τα πράγματα στην Ελλάδα είναι πάρα πολύ σκληρά. Όσο αισιόδοξος κι αν θες να είσαι, δεν μπορείς να αγνοείς την πραγματικότητα.

Όλα αυτά τα χρόνια της ευημερίας, είδαμε στην χώρα μας ... φωτοβολίδες. Είδαμε ανθρώπους να κάνουν τηλεόραση, κινηματογράφο και οτιδήποτε άλλο και να εξαφανίζονται μέσα σε μια νύχτα. Εσύ όμως είσαι εδώ, συνεχίζεις να δημιουργείς και μιλάς, μέσα από τις ταινίες σου, για την κρίση. Πώς νοιώθεις για αυτό;

Το φαινόμενο των «φωτοβολίδων» στον χώρο μας είναι παγκόσμιο και διαχρονικό, δεν παρατηρείται μόνο την περίοδο της κρίσης. Από εκεί και πέρα, όμως, υπάρχουν άνθρωποι που δουλεύουν σκληρά, δουλεύουν με συνέπεια και κάνουν κάτι το οποίο το αγαπούν και το πιστεύουν. Τέτοιοι υπάρχουν στην τηλεόραση, τον κινηματογράφο και το θέατρο και, σίγουρα, δεν είμαι μόνο εγώ. Εξάλλου, θέλω να επαναλάβω ότι στην Ελλάδα έχουμε πολλούς και ικανούς ανθρώπους. Μην στεκόμαστε μόνο στα ελλατώματα και τα μειονεκτήματα, αφού στην χώρα μας υπάρχουν και πάρα πολλά καλά, τα οποία ίσως – και τονίζω το «ίσως» - κάποτε να την σώσουν.

Για ποιο λόγο επέλεξες να θίξεις το κομμάτι της κρίσης, μέσα από την ερωτική ιστορία;

Όταν ζεις σε ένα περιβάλλον, επηρεάζεσαι από αυτό. Μπορεί να γράψω για μια ερωτική ιστορία, αλλά αυτή η ιστορία θα εκτυλιχθεί στο φόντο που ζω. Έτσι, επηρεάστηκα από την ελληνική πραγματικότητα. Δεν θα μπορούσα να επηρεαστώ από την πραγματικότητα μιας άλλης χώρας.

Παρατήρησα μια άμεση σχέση της ιστορίας Αντωνάκη και Ελενίτσας Κοκοβίκου (Γιώργος Κωνσταντίνου - Μάρω Κοντού)...

Είμαι από τους ανθρώπους που πιστεύω ότι δεν μπορείς να πας μπροστά αν δεν εκτιμήσεις το πίσω. Προσπάθησα να συνδέσω την κλασική σχέση του Αντωνάκη και της Ελενίτσας με τη νέα γενιά, ούτως ώστε η μια γενιά να δίνει πάσα στην άλλη. Άλλωστε, ο Αντωνάκης και η Ελενίτσα είναι η αναφορά όλων μας και οι άνθρωποι με τους οποίους μεγαλώσαμε.

Πώς έγινε η επαφή με την Μάρω Κοντού και τον Γιώργο Κωνσταντίνου;

Πρώτα έγραψα το σενάριο και μετά επικοινώνησα μαζί τους. Καταλαβαίνεις ότι, εάν αρνούνταν, θα έπρεπε να γράψω το σενάριο από την αρχή. Τελικά, όμως, δέχτηκαν, ήταν πολύ συνεργάσιμοι και απλά προσαρμόσαμε και φτιάξαμε κάποια πράγματα στις πρόβες. 

Αν γυρίζαμε τον χρόνο πίσω, τι δεν θα έβαζες στην ταινία, έτσι όπως την είδαμε;

Δεν υπάρχει κάτι που δεν θα έβαζα στο σενάριο. Από εκεί και πέρα, επειδή ήταν η πρώτη κινηματογραφική μου απόπειρα, μπορώ να σου πω ότι κάποιες σκηνές θα τις είχα γυρίσει περισσότερο «κινηματογραφικά». Δεν σου κρύβω πως όταν είδα το έργο για πρώτη φορά στην μεγάλη αίθουσα, άρχισα να λέω «ωχ, εδώ έκανα λάθος» ή «εκεί έπρεπε να είχε γίνει έτσι». Αυτό αφορά στο θέμα της αφήγησης, και όχι στο τεχνικό κομμάτι, όπου η ταινία ήταν άψογη. Δηλαδή, στο πώς έγινε η αφήγηση σε κάποιες σκηνές. Βέβαια, θεωρώ ότι κατά 90% πέρασα τα μηνύματα που ήθελα, αλλά κάποια πράγματα έπρεπε να είχαν γίνει διαφορετικά.

Ήθελες να κάνεις και άλλα πράγματα, αλλά σε περιόρισε το μπάτζετ;

Το μπάτζετ πάντα σε περιορίζει. Με ή χωρίς κρίση. Όμως, αυτήν την περίοδο, όχι μόνο σε περιορίζει, αλλά σε αναγκάζει να βρεις και άλλους δρόμους που, πολλές φορές, μπορούν να αποδειχθούν δημιουργικοί.

Αν σου έδινα ένα χαρτί, απεριόριστο μπάτζετ και όποιους σταρ ήθελες για την επόμενη ταινία, τι θα έκανες;

Το ίδιο πράγμα που κάνω τώρα, απλά θα ήταν λίγο πιο εύκολα τα πράγματα.

Δώσε μας κάποια στοιχεία για τη νέα σου ταινία...

Δεν είναι ακόμα έτοιμος να πω, την έχω γράψει, την διορθώνω, θέλει ακόμη λίγη δουλειά το σενάριο. Την παραγωγή, εφόσον όλα πάνε καλά, θα την ξεκινήσουμε σε λίγους μήνες. Αυτό που μπορώ να πω είναι πως εστιάζει σε τρεις ερωτικές ιστορίες. Η ιδιαιτερότητά της είναι ότι κάθε ζευγάρι είναι μεικτό, καθώς αποτελείται από έναν Έλληνα και έναν ξένο σύντροφο. Άρα, θα χρειαστεί να έρθουν στην Ελλάδα άνθρωποι από την Αμερική και την Ευρώπη για τα γυρίσματα, κάτι που αποτελεί έναν από τους στόχους μου: Να μπορούμε να επικοινωνούμε πιο εύκολα στην Ελλάδα στο εξωτερικό.

Έχεις καταλήξει σε κάποια ονόματα;

Βρισκόμαστε ακόμη στην φάση των συζητήσεων.

Θα κλάψουμε ή θα γελάσουμε με την ταινία;

Νομίζω ότι, όπως συμβαίνει σε όλα τα έργα μου, και θα κλάψουμε και θα γελάσουμε.

Όσον αφορά στην κατάσταση στην Ελλάδα, πιστεύεις τελικά θα κλάψουμε ή θα γελάσουμε;

Προσπαθώ να είμαι αισιόδοξος αλλά δεν μπορώ να είμαι χαζός. Πιστεύω ότι είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα και, όποιος ζει στην Ελλάδα, το καταλαβαίνει. Όσο συνεχίζονται να εφαρμόζονται αυτές οι πολιτικές και από την στιγμή που βλέπεις αυτούς που σε έφτασαν ως εδώ να αναλαμβάνουν να σε σώσουν, δεν έχεις πολλά περιθώρια να ελπίζεις.

Εσύ, από την πλευρά σου, έχεις σκεφτεί ποτέ να φύγεις από την Ελλάδα και να δουλέψεις στο εξωτερικό;

Κατ' αρχήν θεωρώ ότι δεν είμαι χαρακτηριστικό παράδειγμα Έλληνα αυτήν την στιγμή, καθώς είμαι από τους λίγους που έχουν την τύχη να κάνουν ακόμη αυτό που αγαπούν και να μπορούν να ζουν από αυτό. Η Ελλάδα για μένα είναι μεγάλο κομμάτι έμπνευσης. Οπότε, θα ήθελα να συνεχίσω να κάνω την δουλειά μου και να ζω σε μια χώρα που μου δίνει μια περίεργη δύναμη να κάνω ό,τι κάνω. Επιπλέον, εδώ είναι η οικογένειά μου, οι φίλοι μου, οι εικόνες μου και, φυσικά, το σπίτι μου, στο οποίο μου αρέσει πολύ να γράφω. Θα ήθελα να μην έρθει η στιγμή που ενδεχομένως να αναγκαστώ να σηκωθώ και να φύγω από την Ελλάδα. Παρόλα αυτά, ακόμη κι αν γίνει αυτό, δεν θα σταματήσω να αναφέρομαι στην Ελλάδα, η οποία με εμπνέει. Άλλωστε, η δουλειά μου απαιτεί στυλό, χαρτί, έμπνευση και φαντασία. Το θέμα είναι καθαρά συναισθηματικό.

Στην ταινία ακούγεται η φωνή του Χρόνη Μίσσιου να λέει, μεταξύ άλλων: «Αφήνουμε τα πιο σημαντικά πράγματα. Κάνουμε τον εαυτό μας νεκροταφείο δολοφονημένων προσδοκιών και επιθυμιών». Σε εκφράζει;

Όταν άκουσα αυτό το κείμενο ταυτίστηκα, επικοινώνησα με τον Χρόνη Μίσσιο και του ζήτησα την άδεια για να το χρησιμοποιήσω. Ο ίδιος μου έδωσε αμέσως την έγκρισή του. Το τραγικό είναι ότι ο άνθρωπος έφυγε από την ζωή την μέρα της πρεμιέρας. Όταν το έμαθα, πραγματικά σοκαρίστηκα, αν και γνωρίζαμε ότι αντιμετώπιζε πρόβλημα υγείας.

Κλείνεις σύντομα τα 40. Θεωρείς ότι πρόκειται για κομβικό σημείο της ζωής σου;

Πράγματι, έφτασα τα 40. Για το «κομβικό σημείο», από τα 35 αυτό μου λένε. Μια ιδέα είναι όλα. Αυτό που θέλω είναι να προχωράω. Είμαι πολύ τυχερός, μέχρι τώρα το καταφέρνω. Πιστεύω ότι όταν θες κάτι παρα πολύ, με κρίση ή χωρίς, το καταφέρνεις.

Έχεις σχέση αυτήν την περίοδο;

Όχι, αλλά είχα όταν έγραφα την ταινία.

Πώς έφτασε το «Αν» να διεκδικεί υποψηφιότητα στις Χρυσές Σφαίρες;

Η ταινία κρίθηκε κατάλληλη προκειμένου να διαγωνιστεί για μια υποψηφιότητα στις Χρυσές Σφαίρες. Αυτό, το ότι κρίθηκε κατάλληλη, είναι κάτι πολύ σημαντικό και πολύ δυνατό για εμένα, για τώρα αλλά και τις επόμενες συνεργασίες. Εδώ θα πρέπει να ευχαριστήσω τους υπεύθυνους του ελληνικού φεστιβάλ κινηματογράφου στο Λος Άντζελες, οι οποίοι κατέθεσαν την ταινία και την προώθησαν και, κατόπιν, ενημερώθηκα για αυτό. Ανεξαρτήτως αποτελέσματος, έχει μεγάλη σημασία ότι το «Αν» διαγωνίζεται για αυτόν τον σκοπό.