Log in
A+ A A-

Μια βραδιά αφιερωμένη στον Καβάφη στην καρδιά του Μανχάταν

Από τους Χρήστο Γεωργαλά και Χριστόδουλο Αθανασάτο

Με αφορμή τα 150 χρόνια από τη γέννησή του , το βράδυ της Δευτέρας στο Town Hall στο Μανχάταν, γιορτάστηκε τo έργο και η προσωπικότητα του Κωνσταντίνου Καβάφη, με τη συμμετοχή προσωπικοτήτων της παγκόσμιας διανόησης. Η διοργάνωση έγινε από το πνευματικό κέντρο PEN American Center, που ιδρύθηκε στη Νέα Υόρκη το 1922 και επιχείρησε να δώσει μια αντιπροσωπευτική εικόνα της ζωής και του έργου του Αλεξανδρινού «ποιητή των ποιητών», όπως χαρακτηριστικά ειπώθηκε από τους διοργανωτές και τους συμμετέχοντες στην εκδήλωση.


Το πρόγραμμα ξεκίνησε με τη στεντόρεια φωνή του Βρετανού ηθοποιού Σον Κόνερι, απαγγέλλοντας την «Ιθάκη», σε μουσική υπόκρουση του Βαγγέλη Παπαθανασίου και ένα βίντεο που ταξίδευε τους θεατές στα πέρατα της Οικουμένης θέλωντας να δώσει από την αρχή έμφαση στην μοναδικότητα της φράσης που ο ποιητής έγραψε στην πολυδιαβασμένη Ιθάκη του «Σαν βγεις στον πηγαιμό για την Ιθάκη...»
Η εκδήλωση περιλάμβανε αποσπάσματα από τα έργα και τις μελέτες της προσωπικότητας, της εποχής και του λόγου του Καβάφη. Προβολή βίντεο, παρουσίαση αποσπάσματος από θεατρική παράσταση και εξαιρετικές απαγγελίες που ζωντάνεψαν μνήμες της καβαφικής ποίησης.

Ο Ορχάν Παμούκ (Τούρκος νομπελίστας μυθιστοριογράφος) ανέπτυξε το θέμα για τον «ποιητή της Περιφέρειας», για την κωνσταντινουπολίτικη καταγωγή του, για τα χρώματα της Μεσογείου που «δίνουν νόημα στον ποιητικό λόγο» και για το «μεγάλο θαυμασμό» του για τον Καβάφη.
Η Ελληνοαμερικανίδα ηθοποιός Ολυμπία Δουκάκη (βραβευμένη με Όσκαρ) διάβασε το ποίημα
«Η Πόλ Χάρης Κρεμμύδας απήγγειλε στα ελληνικά το ποίημα «Επιθυμίες».
Τέλος η Ολυμπία Δουκάκη, ο Χάρης Κρεμμύδας και η Κάθλιν Τέρνερ απήγγειλαν το ποίημα «Μέρες του 1908».

Ακολούθησε η προβολή αποσπάσματος του βίντεο «Προσευχή», σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Παπαϊωάννου (χορογράφος, σκηνοθέτης και εικαστικός καλλιτέχνης, βραβευμένος με τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας για τη σκηνοθεσία των τελετών έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας το 2004). Η παραγωγή βασίστηκε στη μελοποίηση ποιημάτων του Καβάφη από τη Λένα Πλάτωνος.

Το πρόγραμμα ολοκληρώθηκε με απόσπασμα-περίληψη της γνωστής παράστασης του Δημήτρη Παπαϊωάννου «Πρώτη Ύλη», με δυο άνδρες, ένας γυμνός και ένας ντυμένος, συμβολίζοντας το φως και τη σκιά, τη συνείδηση και τη φαντασία.

Την εκδήλωση-αφιέρωμα στον Καβάφη την παρακολούθησαν εκατοντάδες θεατές και την στήριξαν το Ίδρυμα Σταύρου Νιάρχου και το Ίδρυμα Αλέξανδρος Ωνάσης.ις» ενώ επίσης απήγγειλε το «Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον».
Ο Ντάνιελ Μέντελσον (ακαδημαϊκός και μεταφραστής έργων του Καβάφη) αναφέρθηκε στη «μεταμόρφωση του ποιητή» και στο«να δίνεις προσοχή στο παρελθόν».
Ο Μάικλ Κάνιγχαμ (κάτοχος Λογοτεχνικού Βραβείου Πούλιτζερ) μίλησε για τον «Καβάφη πριν να ήταν ο Καβάφης». Στη συνέχεια, ακούστηκε απόσπασμα από τη σύνθεση «Impossible things» του Αμερικανού Nico Muhly.

Ο Αντρέ Ασιμάν (βραβευμένος συγγραφέας και πανεπιστημιακός) μίλησε για την «μη πραγματική» Αλεξάνδρεια, για την πόλη «των ονείρων και της φαντασίας», εκεί που μεγαλούργησε ο ποιητής.

Ο Κρεγκ Ντάικερς (βραβευμένος αρχιτέκτονας) παρουσίασε το ιστορικό της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, την καταστροφή της, τα ανεκτίμητα εκθέματα και βιβλία της, δίνοντας έμφαση στη νέα υπερσύγχρονη βιβλιοθήκη, αλλά και στην υπερπροσπάθεια να σωθεί με τα γεγονότα της Αραβικής Άνοιξης.

Η ηθοποιός Κάθλιν Τέρνερ απήγγειλε το ποίημα "Ωραία λουλούδια κι άσπρα ως ταίριαζαν πολύ" και το ποίημα «Ο καθρέπτης στην είσοδο» δίνοντας ακόμη ένα δείγμα της διαχρονικής ποίησης του Αλεξανδρινού ποιητή.

Ο Μαρκ Ντότυ (κάτοχος του Εθνικού Βραβείου Βιβλίου Ποίησης στις ΗΠΑ) αναφέρθηκε στο «αίμα και την αγάπη» που περικλείει η ποίηση του Καβάφη, που είναι «διδακτική, με μεγάλο πάθος και συναισθηματικές αναζητήσεις».

Ο Έντμουντ Κίλι (ο γνωστός ακαδημαϊκός, συγγραφέας, νεοελληνιστής και μεταφραστής έργων του Καβάφη) μίλησε για το «όραμα του ποιητή» ανιχνεύοντας τα μηνύματά του, τη δύναμη των λέξεών του, με έμφαση στον «κυρίαρχο Ελληνισμό» του και υπογραμμίζοντας ότι πρόκειται για τον πιο πολυμεταφρασμένο Έλληνα ποιητή στην Αμερική.

Το σημείο στο οποίο εστίασαν όλοι οι καλλιτέχνες, ήταν η οικουμενικότητα της ποίησης του Κωνσταντίνου Καβάφη, τονίζοντας ότι δεν πρόκειται μόνο για "εκπρόσωπο του ελληνικού πολιτισμού" αλλά της "παγκόσμιας ποίησης".  Τόσο η Ολυμπία Δουκάκις όσο και η Κάθλιν Τέρνερ, κατά την διάρκεια των δηλώσεών τους, αναφέρθηκαν στην "Ιθάκη" και τον ρόλο που έχει παίξει το νόημα των στίχων στην φιλοσοφία ζωής που διαμόρφωσαν με την πάροδο των ετών.

Αυτό που έκανε ιδιαίτερη εντύπωση ήταν η μαζική προσέλευση του κοινού καθώς, μισή ώρα πριν από την έναρξη της παράστασης, δημιουργήθηκαν μεγάλες ουρές αναμονής και, τελικώς, στην αίθουσα του Town Hall δεν έπεφτε καρφίτσα.  Τα εύσημα, φυσικά, πηγαίνουν στους διοργανωτές, αλλά και τους υπεύθυνους επικοινωνίας, οι οποίοι έκαναν το καλύτερο δυνατόν για να εξυπηρετήσουν τα ελληνικά ΜΜΕ, που κάλυψαν την παράσταση, έστω κι αν, ορισμένοι από τους καλλιτέχνες, δεν έδειξαν ιδιαίτερη προθυμία να μοιραστούν τις σκέψεις τους με τους δημοσιογράφους.

Παρόλα αυτά, αν υπάρχει κάτι που θα κρατήσουμε σίγουρα από την εκδήλωση είναι το αυτονόητο: Υπάρχει και μια άλλη Ελλάδα.  Μια Ελλάδα που πάντα θα είναι παντού και θα διδάσκει.  Όσο κι αν κάποιοι αρέσκονται να το αποκρύπτουν, στο όνομα μιας κρίσιμης καμπής της Ιστορίας.