Ελλάδα-Τουρκία: Ex oriente periculum? - Της Ελένης Μαρτσούκου*

Δεν διαθέτω ούτε προφητικές ικανότητες ούτε προορατικό χάρισμα. Αν θα μπορούσα να διακινδυνεύσω μία πρόβλεψη, θα είχε να κάνει με τις πιθανότητες. Πόσες πιθανότητες υπάρχουν η κατάσταση να εκτροχιαστεί; Θεωρώ ότι ο Ερντογάν, παρά την πασίδηλη σουλτανική ύβρη που ως δαίμων-αφρίτ τον έχει κατακυριεύσει, αν ακόμη διαθέτει ο ίδιος ή οι σύμβουλοί του ίχνος στοιχειώδους λογικής, δεν θα προχωρήσει πέρα από το να επισείει τον κραταιό κίνδυνο εξ Ανατολής. Σίγουρα δεν απειλεί μόνο για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης, ασφαλώς εγγράφει υποθήκες για το μέλλον, δηλαδή για τη στιγμή όπου η πλάστιγγα των δεδομένων θα έχει γείρει υπέρ του.

Θεωρώ με άλλα λόγια πολύ μεγαλύτερο τον κίνδυνο να προχωρήσει από την επιθετική ρητορική στην πραγμάτωσή της όταν η τουρκική οικονομία και λίρα δεν θα κατρακυλά σε ελεύθερη πτώση. Όταν το εσωτερικό του μέτωπο θα είναι περισσότερο αρραγές και ιδιαιτέρως όταν θα έχουν επουλωθεί οι βαθιές πληγές από τις μαζικές εκκαθαρίσεις στις ένοπλες δυνάμεις και στο κράτος. Κυρίως, όταν το εν πλήρει εξελίξει κουρδικό ζήτημα θα έχει ξεκαθαρίσει είτε με το να επιστρέψουν οι Κούρδοι στο status quo ante πριν τον πόλεμο της Συρίας είτε με το να τους δοθεί ευρύτατη αυτονομία στη Συρία και ενδεχομένως ακόμη χαλαρότερη ομοσπονδία ίσως και ανεξαρτησία από τη Βαγδάτη στο Ιράκ. Αν συμβεί το δεύτερο σενάριο, η όποια τουρκική κυβέρνηση θα επιδιώξει να εξισορροπήσει την ήττα-υποχώρηση στην Ανατολή «της καρδιάς της» με μια νίκη-επέκταση στη Δύση πάλι «της καρδιάς της» που για την Τουρκία σημαίνει Κύπρος, Αιγαίο, Θράκη. Τώρα, αυτή τη χρονική συγκυρία, για όλους τους παραπάνω λόγους, ο Ερντογάν έχει ανάγκη να μην τα «σπάσει» εντελώς ούτε με την Ευρωπαϊκή Ένωση της οποίας η Ελλάδα είναι μέλος ούτε με το διεθνή παράγοντα.

Πρέπει όλα τα παραπάνω να μας καθησυχάσουν; Τουναντίον. Ίσα-ίσα, για λόγους γοήτρου και εν μέσω των προκλήσεων, δεν θα ήταν απίθανο ο Ερντογάν να επιχειρήσει να χτυπήσει με ένα θερμό επεισόδιο τον αδύναμο αυτή τη στιγμή «γκιαούρη»: την Ελλάδα όπου η οικονομική κρίση έχει καταιγιστικές και φοβάμαι σε λίγο καιρό μη αναστρέψιμες συνέπειες για τον εξοπλισμό και το ετοιμοπόλεμο των ενόπλων δυνάμεων. Ένα θερμό επεισόδιο είτε προσχεδιασμένο είτε λόγω κακής στιγμής που θα αναγκαστούμε να το καταπιούμε αμάσητο.

Επομένως ποια είναι η λύση για την Ελλάδα: Si vis pacem, para bellum.

Πρώτον να μεριμνήσουμε για την αμυντική θωράκιση της χώρας όσο υπάρχει ακόμη χρόνος. Αν περάσουμε ακόμη δύο-τρία χρόνια άπραγοι, θα είναι αργά. Είναι σημαντικό να δημιουργηθεί εκ νέου ελληνική αμυντική βιομηχανία, το ίδιο σημαντικό είναι να διατηρηθεί η αποτρεπτική ισχύς της πολεμικής μας αεροπορίας. Επειδή άμυνα σημαίνει δαπάνες, όλοι οι Έλληνες ανάλογα με τις δυνάμεις τους θα κληθούν να συνεισφέρουν, αυτό εξάλλου επιτάσσει το Σύνταγμα αλλά πάνω απ' όλα το πατριωτικό καθήκον. Πάντως, μεσο-μακροπρόθεσμα αν δεν αναταχθεί η ελληνική οικονομία και αν η Ελλάδα δεν επιλύσει το δημογραφικό της πρόβλημα, το μέλλον είναι δυσοίωνο.

Δεύτερον, η ενίσχυση της άμυνας από μόνη της δεν επαρκεί, πρέπει να συνοδεύεται από συμμαχίες. Εντούτοις, όσο απαραίτητες και αν είναι οι συμμαχίες, ας μην περιμένουμε η Ευρωπαϊκή Ένωση ή ακόμη λιγότερο το ΝΑΤΟ να «ξελασπώσουν» για χάρη μας. Τον ισχυρό όλοι τον θέλουν για σύμμαχο, αντιθέτως κανείς δεν βάζει πλάτες για τον ανίσχυρο χωρίς γενναίο αντάλλαγμα.

Τρίτον, τουλάχιστον ας είμαστε νουνεχείς. Οι θερμοκέφαλοι με τις στολές παραλλαγής δεν βοηθάνε, μάλλον νερό στο μύλο των νεο-οθωμανών ρίχνουν. Εξάλλου, όπως γνωρίζουμε από την ιστορία, όταν ήγγικε η ώρα, όταν πραγματικά απαιτήθηκαν θυσίες και όχι ταρατατζούμ, οι πατριδοκάπηλοι με τις πλουμιστές στολές παρίσταναν τους ηγήτορες στα μετόπισθεν και οι πραγματικοί πατριώτες σιωπηλά έδιναν το αίμα τους στην πρώτη γραμμή.

*Η Ελένη Μαρτσούκου είναι Δικηγόρος, Yale Law School Fellow, διευθύντρια του Διπλωματικού Γραφείου της Ένωσης Κεντρώων, πρώην προϊσταμένη του Γραφείου Διεθνών και Κοινοτικών Θεμάτων της Γενικής Γραμματείας της Κυβέρνησης. Οι απόψεις που εκφράζει σ' αυτό το άρθρο είναι αποκλειστικά προσωπικές.

Αναδημοσίευση από το pronews.gr